فتحه

به این علامت       َ     در عربی فتحه و در فارسی زَبَر می گویند.

فتحه ، به معنی گشودن و باز کردن است .

بهنگام اداء حروف با علامت      َ    دهان گشوده و باز میگردد.

حروف دارای فتحه را مفتوح می گویند .

اَ   بَ   تَ   ثَ   جَ   حَ   خَ   دَ   ذَ   رَ   زَ   سَ   شَ   صَ   ضَ  

طَ   ظَ   عَ   غَ   فَ   قَ   کَ   لَ   مَ   نَ   وَ   هـَ   ءَ   یَ

تمرین

سَ لَ مَ                               رَزَقَ                               جَ رَ بَ

عَ مـَ لَ                              مـَ رَضَ                          ضَ رَ بَ

وَ زَ نَ                               دَ رَ سَ                             وَ رَ ثَ

فَ عَ لَ                             شَ رَ بَ                            سَ جَ دَ

َ

 

سَ لَ مَ                             سَلَ مَـ                                سَلَمَ

جَ رَ بَ                            جَرَبَ                               جَرَبَ

عَ مَـ لَ                             عَمَلَ                                 عَمَلَ

مَـ رَ ضَ                          مَرَضَ                                مَرَضَ

ضَ رَ بَ                         ضَرَ بَ                                ضَرَبَ

کسره

به علامت      ِ     در عربی کسره و در فارسی زیر میگویند.

کسره ، به معنی شکستن یا پایین آمدن است.

به هنگام اداء حروف با علامت کسره    ِ   دهان بطرف پایین متمایل میگردد.

حروف دارای علامت کسره را مکسور می نامند .

 

اِ   بِ   تِ   ثِ   جِ   حِ   خِ   دِ   ذِ   رِ   زِ   سِ   شِ   صِ   ضِ   طِ

ظِ   عِ   غِ   فِ   قِ   کِ   لِ   مِ   نِ   وِ   هـِ   ءِ   یِ

 

اِ بِ لِ                                  اِبِلِ                                    اِبِلِ

فِ لِ مِ                                فِلِ مِ                                    فِلِمِ

 

ضمه

 

به این علامت     ُ     در عربی ضمه و در فارسی پیش میگویند.

ضمه ، به معنی جمع شدن است .

به هنمگام اداء حروف با علامت ضمه     ُ    لبها جمع میشوند.

حروف دارای علامت ضمه را مضموم می نامند .

اُ   بُ   تُ   ثُ   جُ   حُ   خُ   دُ   ذُ   رُ   زُ   سُ   شُ   صُ   ضُ   طُ

ظُ   عُ   غُ   فُ   قُ  کُ   لُ   مُ   نُ   وُ   هـُ   ـه  ءُ   یُ

 

اُ بُ  لُ                                 اُبُلُ                                    اُبُلُ

مُ رُ دُ                                  مُرُدُ                                   مُرُدُ

 

سکون

به این علامت ــْـ سکون یا جزم میگویند.

سکون به معنی عدم حرکت است.

حروف دارای علامت سکون را ساکن میگویند .

حروف ساکن به تنهایی و یا در اول کلمه خوانده نمی شود. بلکه به کمک حرف ما قبلش خوانده می شود.

 

اَبْ  اِبـْ  اُبـْ                                                           اَتـْ   اِتـْ   اُتـْ

 

حروف علّت

 

حروف علّت (مد) سه تا است : و ، ا ، ی

در صورتی که واو ساکن ما قبل مضموم و یاء ساکن ما قبل مکسور و الف ما قبل مفتوح باشند ، هنگام تلفظ کشیده می شوند .

 

بَ   بَا   تَا   جَا   حَا   خَا   دَا

 

بُــْو   تُـْو   جُـْو   حُـْو   خُـْو   دُـْو

 

بِـْی   تِـْی   جِـْی   حِـْی   خِـْی   دِـْی

 

اَـْو   بَـْو   تَـْو   جَـْو   خَـْو   دَـْو

 

تنوین

تنوین ساکنی است که در آخر بعضی از کلمات خوانده می شود ولی نوشته نمیشود و بر سه قسم می باشد ، تنوین نصب یا دو زبر ، تنوین جر یا دو زیر ، تنوین رفع یا دو پیش .

تنوین نصب

 

فتحه + نون ساکن = تنوین نصب

 

   َ    +  نـْ   =     ً  

 

اً    بً   تً   ثً   جً   حً   خً   دً   ذً   رً   زً   سً   شً   صً   ضً 

طً   ظً   عً   غً   فً   قً   کً   لً   مً   نً   وً   هً   یً

 

 

تنوین جر

 

کسره   +   نون ساکن   =  تنوین جر

 

   َ      +  نـْ   =      ٍ  

 

اٍ   بٍ   تٍ   ثٍ   جٍ   حٍ   خٍ   دٍ   ذٍ   رٍ   زٍ   سٍ   شٍ   صٍ   ضٍ

طٍ   ظٍ   عٍ   غٍ   فٍ   قٍ   کٍ   لٍ   مٍ   نٍ   وٍ   هٍ   ءٍ   یٍ

 

تنوین رفع

 

ضمه  +  نون ساکن  =  تنوین رفع

 

   ٌ     +  نـْ  =     ٌ  

 

اٌ   بٌ   تٌ   ثٌ   جٌ   حٌ   خٌ   دٌ   ذٌ   رٌ   زٌ   سٌ   شٌ   صٌ    ضٌ

طٌ   ظٌ   عٌ   غٌ   فٌ   قٌ   کٌ   لٌ   مٌ   نٌ   وٌ   هٌ   یٌ

 

تشدید

 

به این علامت    ّ    تشدید می گویند.

هرگاه دو حرف همجنس در یک کلمه نزد هم واقع شوند در صورتیکه اولی ساکن و دومی متحرک باشد حرف ساکن حذف گردیده و بجای آن علامت تشدید    ّ    بر روی حرف متحرک قرار میگیرد.

حرفی که دارای علامت تشدید    ّ    باشند محکم و با شدت اداء می گردند و همانند حروف ساکن ، هیچگاه به تنهایی تلفظ نگردیده ودر اول کلمات واقع نمی گردند بلکه همواره به کمک حروف ما قبل خود تلفظ می شوند .

 

اَبـْ بَ = اَبَّ                                                           اَنـْ نَ = اَنَّ

رُبـْ بَ = رُبَّ                                                         اِـْم مَ = اِمَّ